Կիթառ՝
լարային երաժշտական գործիք, որը մեծ տարածում է գտել ողջ աշխարհով մեկ :
Կիթառը օգտագօրծվում է որպես ուղեկցորդ գործիք բազմաթիվ երաժշտական
ոճերում: Հիմնական գործիք է համարվում այնպիսի երաժշտական ոճերի մեջ
ինչպիսիք են Բլյուզը, Կանտրին, Ռոկ – երաժշտությունը, Ֆլամենկոն: XX դարում
ստեղծում են էլեկտրոկիթառը, որը ևս մեծ դեր ունեցավ երաժշտության լորտում :
Առաջին
ապացույցները ժամանակակից կիթառների «նախնիների» մասին գտել են պեղումների
ժամանակ և պատկանում են II հազարամյակին : Հին եգիպտոսում և Հնդկաստանում
ևս գտել են նմանատիպ գործիքներ: Եգիպտոսում դրանք հայտնի էին նաբլա,
նեֆեր, ցիտրա անվանումներով, իսկ Հնդկաստանում՝ վինա և սիտար
անվանումներով: Հին Հունաստանում և Հռոմում հայտնի էր այդպիսի մի գործիք
կիֆարա անվանումով:
Այն ժամանակի կիթառները ունեցել են երկարավուն իրան
և երկար պարանոց լարերը վրան քաշած: Իրանը պատրաստում էին ամբողջական
կրիայի վահանից, կամ էլ ծառի ամբողջական կտորից :
III-IV
հազարամյակներում Չինաստանում սկսում են պատրաստել մի գործիք «Յուան»
անունով, որի փայտի իրանը հավաքում էին վերևի և ներքևի մասերը միացնելով
իրար, այլ ոչ թէ ամբողջական փայտից : Այնուհետև Եվրոպայում սկսում են
պատրաստել մավրիտանական և լատինական կիթառներ մոտ VI դարում:
Անվանման ծագումը
«Կիթառ» բառը առաջացել է սանսկրիտ լեզվի «Կուտուր» բառից և նշանակում է
չորսլարանի : Այս գործիքը տարբեր երկրներում հայտնի է տարբեր
անվանումներով Հունաստանում` «կիֆարա ϰιθάϱα», Իսպանիայում` «Cithara» :
Առաջին անգամ Կիթառ անվանումը հայտնվել է միջնադարյան եվրոպայի
գրականության մեջ XIII :Միջնադարում կիթառի զարգացման հիմնական կենտրոնը
Իսպանիան էր , որտեղ կիթառը բերվել էր Հռոմից : XVIII դարում իսպանական
կիթառը արդեն ստացել էր հիմնական տեսք և կազմված էր 6 առանձին լարերից, և
այն ուներ նրանով կատարվող ստեղծագործությունների մեծ քանակություն: Այս
գործում իր ներդրումն է ունեցել XIX դարի իտալացի կոմպոզիտոր և կիթառի մեծ
վարպետ Մաուրո Դժուլիանին:
Կլասիկ կիթառ
XVIII—XIX
դարերի ընթացքում իսպանական կիթառը կրել է ակնհայտ փոփոխություններ,
կիթառի վարպետները փորձարկումներ էին կատարում չափսերի եվ տեսքի կապված:
XIX դարում կիթառի վարպետ Անտոնիո Տորրեսը տալիս է կիթառին այժմյան տեսքը :
Այդ տեսքով կիթառներին այսօր անվանում են կլասսիկ կիթառներ :
